ทดลองเครื่องรับ แบบ DC + Super VXO ความถี่ 14 MHz

สำหรับเพื่อน ๆ ที่ต้องการเตรียมตัวไปสอบพนักงานวิทยุสมัครเล่นขั้นกลาง หรือมีความสนใจวิทยุ HF แต่ยังไม่มีเครื่องไว้ฟังน่าจะทดลองประกอบดูนะครับ 

แนวคิดในการทำเครื่องตัวนี้เกิดจากปัญหาเรื่องอะใหล่ในบ้านเรา บางตัวหายาก เช่น แร่ความถี่ QRP ของแต่ละแบนด์ แกน Toroid ต่างๆ รวมไปถึงนักวิทยุสมัครเล่นทั่วไป มักจะไม่มีเครื่องวัดความถี่ ที่จะไปวัดความถี่ออสซิลเลเตอร์

** แนวทางการแก้ปัญหา**

ไม่มีเครื่องวัดความถี่ แก้ปัญหาโดยใช้วงจรกำเนิดความถี่แบบแร่ แทนวงจรกำเนิดความถี่แบบ LC
ไม่มีแร่ค่าที่ต้องการ แก้ปัญหาโดยการหาแร่ที่มีความถี่ไกล้เคียง (สูงกว่าเล็กน้อย) แล้วใช้วงจร Super VXO ช่วยดึงความถี่ลงมาให้ตรงกับความถี่ที่ต้องการ  
การประกอบยุ่งยากหรือไม่ ? ไม่ยากครับ มีรูปภาพประกอบให้ดูง่ายที่สุด
แบนด์ที่ทดลองแล้ว มี 14 MHz 18 MHz 21 MHz และ 24 MHz ส่วนแบนด์อื่น ๆ ก็สามารถทำได้โดยเปลี่ยนค่าของอะใหล่บางตัว แต่สำหรับเพื่อน ๆ ที่เพิ่งจะทดลองเป็นครั้งแรกแนะนำให้ทดลองทำที่ 2 แบนด์นี้ก่อน เนื่องจากมีสมาชิกในความถี่มาก 

** ข้อจำกัด **

เราไม่สามารถดึงความถี่ของแร่ลงมากเกินไป (ถ้ายังอยากจะรักษาเสถียรภาพทางความถี่แบบแร่เอาไว้) ทำให้เราไม่สามารถรับได้ทั้งแบนด์ เราอาจจะรับได้แค่ช่วงหนึ่งของแบนด์เท่านั้น เช่น ใช้แร่ 21.25 เราก็รับได้ดีแค่ในช่วงระบบเสียงพูดเท่านั้น
 



ทดลองต่อร่วมกับวงจรนับความถี่

ความถี่ต่ำสุดที่รับได้  14.036 MHz

ความถี่สูงสุดที่รับได้  14.223 MHz

  
ในส่วนของวงจร Super VXO

ตัวต้านทาน 
1 == 10 K (น้ำตาล ดำ ส้ม ทอง) อาจจะไม่ใส่ก็ได้
2  == 100 K (น้ำตาล ดำ เหลือง ทอง) 
3 == 50 K (เขียว ดำ ส้ม ทอง)
4 == 470  (เหลือง ม่วง น้ำตาล ทอง) 
5 == 100K  (น้ำตาล ดำ เหลือง ทอง)  
6 == 100  (น้ำตาล ดำ น้ำตาล ทอง)  

คาปาซิเตอร์
30 =30pF
101=100pF
104 = 0.1uF 

 อ่านต่อใน 100 วัตต์ ฉบับที่ 141 
 

 

 

 (รูปเครื่องรับที่ต่อวงจร Band Pass Filter เข้าไป)

วงจรในส่วนที่เป็นเส้นประ ควร shield เอาไว้ เพื่อลดผลต่าง ๆ ที่ทำให้ความถี่เปลี่ยนแปลงไปในวงจรกรองสัญญาณ 14 MHz ทำแบบง่าย ๆ แบบใช้กระป๋อง IF 10.7 MHz ของวิทยุ FM เวลาใช้งานในวงจรนี้ให้ถอด C ที่อยู่ด้านล่างออก แล้วเอา C ค่าตามที่กำหนดใส่ไปแทน รวมไปถึงอาจจะใส่ทริมเมอร์ ค่าประมาณ 2-25 pF ไปก็ได้ เวลาใช้งานให้ปรับแต่งให้มีเสียงซู่ซ่ามากที่สุดก็เป็นอันใช้ได้

 
ทดลองกับความถี่ 21 MHz ดูบ้าง แร่ 21 MHz ที่พอหาซื้อได้มีความถี่อยู่ที่ 21.251 MHz

ในการทดลองขั้นแรก ผมลองเปลี่ยนแร่จาก 14 MHz เป็น 21 MHz เพียงอย่างเดียว วงจร VXO ดูเหมือนจะไม่ทำงานจากนั้นลองลดค่าของขดลวดลงเป็น 5.6 uH สามารถใช้งานได้ครับ สามารถจูนความถี่ได้ในช่วง 21.192 MHz -21.245 MHz ซึ่งเป็นช่วงของเสียงพูด ผมลองเพิ่มค่าขดลวดขึ้นทีละนิด ๆ ความถี่ลงต่ำ แต่ไม่ไม่นิ่งเท่าที่ควร ยิ่งดึงความถี่ลงมากยิ่งไม่นิ่ง 

ส่วนที่ต้องเปลี่ยนแปลงอีกอย่างคือ วงจรกรองสัญญาณ ผมเลือกใช้ Trimmer ค่าประมาณ 2-25 pF แทน คาปาซิเตอร์เดิม เพื่อลองปรับแต่งดู ผมปรากฏว่าใช้ได้ดี 
 

เพิ่มเติมวงจร low pass filter ระหว่างวงจร VXO กับ IC NE602

วงจร Band Pass Filter แบบง่าย ๆ ใช้ได้ผลสำหรับวงจรเครื่องรับ

เพิ่มเติมวงจร RF Preamp สำหรับ 21 MHz พร้อมด้วยประกอบลงกล่อง 

  
ตัวอย่างเป็นวงจรง่าย ๆ เลือกใช้ทรานซิสเตอร์เบอร์ 2SC1923 ซึ่งได้ผลดีมากในการทดลองใช้งานที่ 21 MHz

วงจรสำหรับเวอร์ชั่น 21 MHz 

บทความที่อยากให้อ่านเพิ่มเติม 

ทดลองเสถียรภาพของวงจร Super VXO ความถี่ 21 MHz

วงจร Super VXO และการชดเชยอุณหภูมิ