คำถาม :: ผมลองทำสายอากาศต้นหนึ่ง ปรับจูนจนได้ค่า SWR ไม่กระดิกเลย มันต้องมี Gain สูงมหาศาลแน่ ๆ ทำไมมันยังรับส่งไม่ดี
คำตอบ :: SWR กับ Gain หรืออัตราการขยายของสายอากาศ เป็นคนละเรื่องคนละหน้าที่
SWR เป็นตัวบ่งชี้ว่าระบบสายอากาศนั้น เรโซแนนท์แค่ไหนพลังงานไฟฟ้ากระแสสลับที่วิ่งออกจากเครื่องส่งไปถึงสายอากาศนั้นวิ่งได้สะดวกมากน้อยเพียงไร เป็นเรื่องในขณะที่พลังงานยังไม่หลุดออกไปจากสายอากาศ
แต่ Gain หรือ อัตราการขยายนั้นเป็นลักษณะรูปร่างพลังงานเมื่อมันแผ่ออกมาจากสายอากาศแล้ว สายอากาศบางชนิดให้พลังงานรูปร่างอ้วนกลม แผ่ไปทุกทิศทุกทางรอบตัว สายอากาศบางตัวก็ให้รูปร่างแบบเตี้ยแผ่กว้าง บางตัวก็กลม ๆ ยืดยาว บางตัวก็ทิศทางเดียว เพื่อให้เราเลือกใช้ได้ตามความเหมาะสมกับความต้องการ
Gain หรืออัตราการขยายคือการเปรียบเทียบประสิทธิภาพในการใช้พลังงานไฟฟ้า ของสายอากาศแต่ละชนิด กับสายอากาศมาตราฐานตัวหนึ่ง ว่าถ้าจะทำงานให้ได้ผลเท่า ๆ กัน สายอากาศตัวใหนจะกินพลังงานน้อยกว่า
สายอากาศที่เรานิยมใช้เป็นไม้บรรทัดหลักคือสายอากาศ Dipole ถ้าสายอากาศต้นนั้นกิน (ใช้) พลังงานไฟฟ้า หรือเรียกอย่างชาวบ้าน ๆ ว่ากินวัตต์เท่ากับสายอากาศ Dipole แล้วแผ่พลังงานออกไปไกลเท่า ๆ กัน เราเรียกว่าไม่มีอัตราการขยาย คือมันขยายเท่ากันกับสายอากาศ Dipole
แต่ถ้ากินพลังงานน้อยกว่าครึ่งหนึ่ง แต่ยังแผ่พลังงานไปได้ไกลเท่ากัน ก็เรียกว่าสายอากาศต้นนี้มี Gain 3 dBd (dBd คือ Decibel over Dipole) ทุก ๆ เท่าตัวเรานับเป็น 3 dB (มันมีสูตรในการคำนวน ในที่นี้ขอละไว้)
การวัดแบบนี้ดูยุ่งยาก แต่จะใช้วิธีป้อนพลังงานเท่า ๆ กันแล้วดูว่าสายอากาศต้นไหนไปไกลกว่ากันไม่ได้ เพราะเมื่อป้อนพลังงานน้อยลงครึ่งหนึ่งมันไปได้เท่ากัน แต่พอป้อนพลังงานเท่ากัน ระยะทางที่ได้กลับไม่แน่นอน มันขึ้นอยู่กับสภาพบรรยากาศด้วย
ยังมีสายอากาศอีกชนิดหนึ่งที่เราใช้เป็นไม้บรรทัด ที่ได้จากการคำนวนว่า ถ้าเรามีสายอากาศไดโพลต้นหนึ่งที่เรโซแนนท์สมบูรณ์แบบที่สุด ตั้งอยู่ในสูญญากาศที่ไม่มีแรงต้านเลย เมื่อป้อนสัญญาณวิทยุเข้าไป พลังงานที่ได้ควรไปได้แค่ไหน แล้วเราก็เปรียบเทียบกับสายอากาศที่เราต้องการ อย่างนี้เรียกว่า dBi (Decibel over Isotrobic) ตัวเลข dBi จะสูงกว่า dBd อยู่ 2.15 เสมอ เพราะไม่มีแรงต้านใด ๆ แต่เป็น dB เปล่า ๆ คือดีบีคุย ไม่รู้เทียบกับอะไร
ถ้าเราต้องการให้สัญญาณยิงตรงไปจุดใดจุดหนึ่ง เราควรเลือกสายอากาศแบบทิศทางที่มีอัตราการขยายพอเหมาะ ถ้าต้องการติดต่อในระยะใกล้ และติดต่องานทั่วไปควรใช้สายอากาศแบบรอบตัว
Folded Dipole แก้ปัญหาไม่ได้ทุกกรณีหรอก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ไม่ควรใช้เกิน 2 ห่วง มากห่วงเกินไปต้นทุนแพง ความสูญเสียในสายยนำสัญญาณมากไป หนักเสา สัญญาณแผ่ไปแบนมาก จนถ้าติดตั้งที่สูง ๆ จะรับสัญญาณไกล้ ๆ ไม่ได้ (อันนี้เป็นความคิดเห็นจากเอกสาร)
(ข้อมูลจาก 100 วัตต์ เล่มที่ 68 พ.ศ 2543)
Link ::http://www.hs8jyx.com
รวมเรื่องราวเกี่ยวกับวิทยุสมัครเล่น การทดลองวงจรอิเล็กทรอนิกส์ ทั้งเรื่อง เครื่องรับ เครื่องส่ง ระบบสายอากาศ การแพร่กระจายคลื่น สายนำสัญญาณ การตรวจซ่อมอุปกรณ์ทั่วไป รูปแบบการติดต่อสื่อสาร ฯลฯ ## hs8jyx สอบผ่านวิทยุสมัครเล่นขั้นต้น 2539 ขั้นกลาง 2543 US Ham 2553 (ag6bd Extra Class) ## https://www.facebook.com/ag6bd วรวุฒิ ศรีทอง Line ID :: hs8jyx
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น